Czym jest choroba bostońska?
Wielu z nas pewnie nie raz słyszało o chorobie bostońskiej, lecz zapewne nieliczni wiedzą, czym tak naprawdę się objawia, jak dochodzi do zarażenia, jak długo trwa oraz jak przebiega rozpoznanie i proces leczenia. Infekcja ta staje się coraz bardziej popularna, a w ostatnich latach coraz częściej zauważa się znaczny wzrost zachorowań. Nazwą swą nawiązuje do epidemii tego schorzenia, które miało miejsce właśnie w Bostonie.
Choroba ta, której prawidłowa medyczna nazwa to choroba dłoni, stóp i jamy ustnej lub enterowirusowe pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej z wypryskiem, potocznie w żargonie medycznym nazywana ,,bostonką” najczęściej dotyka dzieci w wieku od 2 do 10 lat (chociaż zdarzają się również zachorowania dorosłych, u których jednak przebieg bywa bardziej uciążliwy i długotrwały, z możliwymi ogólnoustrojowymi powikłaniami kardiologicznymi bądź neurologicznymi) i jest to nic innego, jak infekcja wirusowa, dla której charakterystyczne jest występowanie wysypki pęcherzykowej. Najwięcej zachorowań na chorobę bostońską notuje się wiosną, latem i wczesną jesienią, ponieważ właśnie wtedy wirusy odpowiedzialne za wystąpienie charakterystycznych dla niej dolegliwości są najbardziej aktywne.
Drogi zakażenia
Jak zatem dochodzi do zarażenia? Chorobę bostońską wywołują enterowirusy Coxsackie, które mogą powodować również przeziębienie, anginę, biegunkę czy zapalenie trzustki. Bostonka przenosi się bardzo łatwo i szybko pomiędzy ludźmi, zwłaszcza przez bezpośredni kontakt wśród dzieci w dużych skupiskach, np. na koloniach, wczasach, w przedszkolach, szkołach i żłobkach. Do zarażenia dochodzi poprzez dotyk, przytulanie lub kontakt z rzeczami, których osoba chora wcześniej używała. Rozprzestrzeniać się może ona także drogą kropelkową, tj. przez kichanie, kaszel i ślinę oraz przez kontakt z kałem.
Objawy choroby bostońskiej
Pierwszym z jej objawów jest wystąpienie osłabienia oraz wysokiej gorączki, która pojawia się u chorego najczęściej w okresie od 3 do 5 dni po kontakcie z wirusem, którą możesz zwalczyć u dziecka paracetamolem lub lekami przeciwzapalnymi. Wraz z nią występują kolejne symptomy, takie jak: nudności, złe samopoczucie, wymioty, biegunka, ból gardła czy brak apetytu. Następnym etapem jest wystąpienie wysypki w postaci niewielkich, czerwonych lub łososiowych plamek pojawiających się w jamie ustnej chorego, które zajmują tylną ścianę gardła, podniebienie miękkie, język, dziąsła i błonę śluzową policzków. Często z powodu silnego bólu samo przełykanie śliny sprawia dyskomfort, a dzieci odmawiają jedzenia i picia, dlatego warto się wówczas zaopatrzyć także w leki przeciwbólowe. Pęcherzyki w jamie ustnej łatwo pękają, w wyniku czego powstają ostro odgraniczone, bolesne nadżerki na czerwonym podłożu. Zdarza się także, że zmianom towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych szyjnych. Następnie wysypka sukcesywnie rozprzestrzenia się na reszcie ciała – przeważnie powstaje na podeszwach stóp, po wewnętrznych stronach dłoni i bocznych powierzchniach rąk, jednak plamki pojawiać mogą się również na łokciach, kolanach i pośladkach.
Rozpoznanie choroby bostońskiej
Do rozpoznania choroby dochodzi po wizualnej ocenie zmian skórnych pacjenta przez lekarza. Istnieje również możliwość przeprowadzenia specjalnych badań w celu wykrycia wirusa, jednak są one kosztowne i tym samym przeprowadzane rzadko, głównie w celach naukowych.
Bardzo często choroba bostońska bywa mylona z ospą, ponieważ obie wyróżniają się podobną drogą zakażenia oraz występowaniem charakterystycznych wykwitów skórnych. Różne jednak jest ich umiejscowienie. Podczas, gdy wysypka w przypadku choroby bostońskiej atakuje przede wszystkim stopy, dłonie i jamę ustną, okrągłe pęcherzyki, które są objawem ospy umiejscowione są zaś na twarzy, skórze głowy, tułowiu i kończynach.
Przebieg leczenia choroby bostońskiej
Jest to choroba wirusowa, mająca u dzieci łagodny i samoograniczający się przebieg, więc leczenie polega jedynie na uśmierzaniu jej objawów. Ze względu na to, że chorobę bostońską powodują wirusy, nie stosuje się antybiotykoterapii. Zalecane jest zatem podawanie choremu leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych. Natomiast w przypadku, gdy choroba przebiega wraz z objawami żołądkowymi np. biegunką lub wymiotami może być konieczne zastosowanie preparatów, które uzupełnią utracone elektrolity. Ważne, byś pamiętał także o odkażaniu pęcherzyków barwnikami antyseptycznymi, pudrem wysuszającym czy fioletem gencjanowym, a w celach higienicznych – częstym myciu rąk, zwłaszcza po skorzystaniu z toalety. By ograniczyć ryzyko rozprzestrzenienia się choroby pamiętaj o możliwym ograniczeniu kontaktu chorego z innymi i dezynfekcji przedmiotów używanych przez osoby zarażone, np. przez wyczyszczenie zabawek, którymi bawiło się chorujące dziecko, a do którego dostęp mają inni. Powinieneś również zadbać, by dziecko przyjmowało odpowiednią ilość schłodzonych płynów (najlepiej wody, ponieważ kwaśne napoje mogą jedynie nasilić dolegliwości) oraz dużo wypoczywało. Układ odpornościowy zwalcza chorobę i ustępuje ona najczęściej w ciągu 7-10 dni.
Powikłania choroby bostońskiej
Rzadko dochodzi do powikłań związanych z uprzednio przebytą chorobą bostońską, jednak, gdy już się pojawią, najczęstszymi z nich są odwodnienie z powodu odmowy przyjmowania płynów, gorączka i czasem biegunka oraz zakażenia bakteryjne, które zdarzają się szczególnie u dzieci rozdrapujących zmiany skórne z powodu nasilonego, uciążliwego pieczenia i świądu (czego nie należy robić, gdyż może to doprowadzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych), na który lekarz może zalecić leki o działaniu przeciwhistaminowym. Do wszelkich poważniejszych powikłań dochodzi sporadycznie.
Bostonka nie jest zagrożeniem dla zdrowia oraz życia, jednak ze względu na wysoką gorączkę, która jej towarzyszy, może być niebezpieczna dla niemowląt oraz dzieci z obniżoną odpornością organizmu, a także dla kobiet w ciąży.
Profilaktyka
Niestety przed wirusami nie możemy się całkowicie uchronić, jednak to wcale nie znaczy, że nie możemy niczego w tej kwestii zrobić. Bardzo duże znaczenie w procesie zapobiegania takim infekcjom ma hartowanie organizmu i stosowanie bogatej w witaminy oraz minerały diety, a także przestrzeganie podstawowych zasad higieny.
Nie zapominaj jednak, że choroba bostońska nie uodparnia Ciebie, ani dziecka na całe życie i to, że raz już została przebyta, wcale nie oznacza, że nie może pojawić się ponownie, ponieważ wywoływana jest przez różne wirusy. Pamiętaj, by nie sugerować się jedynie własnymi przypuszczeniami dotyczącymi źródeł obserwowanych symptomów, lecz w razie wszelkich wątpliwości powinieneś skonsultować się z lekarzem.
